به گزارش مشرق، دو ماهی است که از زمان ابلاغ سیاست‌های کلی انتخابات از سوی رهبر معظم انقلاب می‌گذرد. این سیاست‌های کلی انتخابات، راهبردی برای برگزاری هر چه بهتر انتخابات ریاست جمهوری 96 به دست داده است تا خیلی از مشکلات عدیده‌ای که در ادوار مختلف به‌وجود می‌آید، حل شود.
یکی از مهم‌ترین مشکلات در انتخابات‌های ریاست‌جمهوری گذشته، ثبت نام افرادی بود که با یک نگاه می‌توانستیم درباره عدم صلاحیت آنها به نتیجه برسیم؛ افرادی بدون سبقه سیاسی و یا حتی تحصیلی مناسب، اما به‌دلیل نبود سازوکارهای قانونی مناسب، وزارت کشور تمامی افرادی را که برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری حضور می‌یافتند،می‌پذیرفت و این وظیفه شورای‌نگهبان بود تا صلاحیت شمار زیادی از داوطلبان را مورد بررسی قرار دهد.
یکی از مهم‌ترین مشکلات در انتخابات‌های ریاست‌جمهوری گذشته، ثبت نام افرادی بود که با یک نگاه می‌توانستیم درباره عدم صلاحیت آنها به نتیجه برسیم؛ افرادی بدون سبقه سیاسی و یا حتی تحصیلی مناسب، اما به‌دلیل نبود سازوکارهای قانونی مناسب، وزارت کشور تمامی افرادی را که برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری حضور می‌یافتند،می‌پذیرفت و این وظیفه شورای‌نگهبان بود تا صلاحیت شمار زیادی از داوطلبان را مورد بررسی قرار دهد.
وظیفه‌ای بر دوش شورای‌نگهبان
در بند5 ماده 10 سیاست‌های کلی انتخابات ابلاغ شده از سوی رهبری آمده است: تعریف و اعلام معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری توسط شورای‌نگهبان. براین اساس، رهبری وظیفه‌ای جدید بر عهده شورای‌نگهبان گذاشته‌اند؛ وظیفه‌ای که بر اساس آن این نهاد باید قانونی را وضع کند که نیازی به تصویب در مجلس شورای اسلامی ندارد و مستقیماً به وسیله شورای‌نگهبان ارائه می‌شود و در آن باید تعریف»رجل سیاسی و مذهبی» را مشخص کند.
معیارهای رجل سیاسی در شورای‌نگهبان بررسی می‌شوند
آقای سیامک ره‌پیک، معاون اجرایی و امور انتخابات شورای‌نگهبان درباره وظایف شورای‌نگهبان بر اساس سیاست‌های کلی انتخابات گفت: تعیین معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست‌جمهوری بر عهده شورای‌نگهبان گذاشته شده است که به کارشناسان ارجاع شده و در حال بحث و بررسی است و هنوز به صحن شورای‌نگهبان نیامده است. وی افزود: بر اساس سیاست‌های کلی انتخابات که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، باید شورای‌نگهبان درباره مصداق‌ها بحث و بررسی کند و دلایل تأیید یا ردصلاحیت‌ها را هم اعلام کند که این امر می‌تواند برای مخاطبان و افرادی که می‌خواهند نامزد شوند، مفید باشد. معاون اجرایی و امور انتخابات شورای‌نگهبان درباره این‌که آیا این سیاست‌های کلی انتخابات و تعیین مصادیق رجل سیاسی به انتخابات 96 می‌رسد یا خیر؟ اظهار کرد: این موضوع در حال حاضر دارد به صورت کارشناسی بررسی می‌شود و هنوز زمان تصویب آن در صحن شورای‌نگهبان مشخص نیست. عضو حقوقدان شورای‌نگهبان تصریح کرد: در انتخابات مجلس گذشته 700 تا 800 نفر ثبت‌نامی داشتیم و با استعلامی که از قوه قضاییه گرفتیم همه دارای محکومیت بودند و این‌ها نباید ثبت‌نام می‌شدند زیرا ثبت نام آنها تبعات منفی زیادی از نظر روانی، احساسی و هزینه‌ها دربردارد. اگر ثبت‌نام طبق منطق و روال خودش صورت گیرد 2 هزار نفر ثبت‌نام می‌کردند؛ چرا باید 12 هزار پرونده بررسی شود؟ وی تدوین سیاست‌ها را رفع آسیب‌ها و کنترل آن دانست و افزود: اگر هنگام ثبت‌نام داوطلبان به شیوه مناسب اقدام شود، هر فردی اجازه ثبت‌نام و ورود نخواهد داشت و این از زمان‌بر بودن بررسی استعلامات جلوگیری کرده و تبعات منفی برای افراد نخواهد داشت.
تلاش برای تعریف رجل سیاسی در انتخابات 96
آقای عباسعلی کدخدایی هم درباره اقدمات شورای‌نگهبان در این باره گفته بود: جزء ۵ بند ۱۰ این سیاست‌ها یعنی تعیین معیارهای رجل سیاسی و مدیر و مدبر بودن بر عهده شورای‌نگهبان گذاشته شده است. ما در این باره بحث‌های مقدماتی را در شورای‌نگهبان برگزار کردیم و قرار شد که به کارشناسان در مرکز تحقیقات شورا ارجاع شود. به گزارش مهر، سخنگوی شورای‌نگهبان، تاکید کرد: در جزء ۵ بند ۱۰ ذکر شده که معیارها توسط شورای‌نگهبان تعیین شود؛ بنابراین در این حوزه، شورای‌نگهبان باید ورود کند و نیازی به تصویب مجلس ندارد. در اصل 115 یکی از شرایط انتخاب رئیس جمهور این است که از میان رجل سیاسی و مذهبی انتخاب شود و رجل سیاسی و مذهبی بودن تعریف خاصی دارد که احراز آن برعهده شورای‌نگهبان گذاشته شده است. اکنون کارشناسان در مرکز تحقیقات این شورا در حال تعیین مصادیق رجل سیاسی مذهبی هستند که بعد از جمع بندی این مصادیق در صحن علنی شورای‌نگهبان برای تصمیم گیری نهایی به رأی گذاشته خواهد شد. برای شناسایی معیار تشخیص رجل سیاسی، مذهبی با برخی از سیاسیون باسابقه و نماینده مجلس گفت‌وگو کرده‌ایم.
12 سال سابقه، همراه تائیدیه یک حزب
آقای ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون حقوقی قضایی مجلس شورای اسلامی، با پیشنهادی به شورای‌نگهبان گفت: به عقیده من رجل سیاسی کسی است که باید 12سال نمایندگی مجلس، یا 12 سال وزارت یا 12 سال سابقه نمایندگی در مجلس خبرگان رهبری و شورای‌نگهبان و یا مشاغل هم‌تراز را داشته باشد به علاوه آنکه یکی از احزاب شناخته شده و رسمی جامعه وی را تائید کند.
بررسی مواضع و عملکرد برای تعیین رجل سیاسی اصلح ضروری است
همچنین آیت‌الله محسن حیدری، عضو مجلس خبرگان رهبری تاکیدکرد: کسی که طبعاً در میان مردم به عنوان چهره سیاسی شناخته شده و مورد پذیرش باشد رجل سیاسی است اما اصلح بودن این رجل سیاسی ویژگی‌ها و مصادیق دیگری دارد که شورای‌نگهبان باید آن را تعیین کند. رجل سیاسی اصلح کسی است که فهم و شعور سیاسی و به عبارت بهتر بصیرت سیاسی داشته باشد. وی افزود: رجل سیاسی کسی است که توانایی شناخت دشمن را داشته باشد، لذا بهترین راه تشخیص رجل سیاسی- مذهبی بودن، بررسی عملکرد و موضع گیری‌های فرد است که هم التزام اعتقادی او اثبات شود و هم التزام عملی آن.
رجل سیاسی تائیدیه نمایندگان و وزرای باسابقه و ائمه جمعه مشهور را داشته باشد
حجت الاسلام مصباحی مقدم نیز با طرح پیشنهاد جدیدی برای تعیین مصداق رجل سیاسی، گفت: در برخی از کشورها این گونه قانون‌گذاری شده است که کاندیدای مورد نظر باید توسط 500 شخصیت شناخته شده مورد تأیید قرار بگیرد و این روشی خوب است که می‌تواند در انتخابات ریاست جمهوری ایران نیز استفاده شود. وی افزود: خوب است که کاندیداها تأییدیه نمایندگان سابق مجلس یا برخی وزرا، حقوقدانان، وکلا، قضات و روزنامه‌نگاران باسابقه و همچنین ائمه جمعه معروف و مشهور را داشته باشند که این کمک بزرگی برای انتخاب فرد اصلح خواهد بود و شورای‌نگهبان با اعتماد به این افراد می‌تواند درباره صلاحیت افراد تصمیم گیری کند. عضو خبرگان رهبری تاکید کرد: اگر این اتفاق بیفتد بسیاری از هزینه‌های اجتماعی نظام از بین خواهد رفت؛ چرا که در هر انتخابات بیش از 500 نفر کاندیدا می‌شوند که هم بررسی و هم ردصلاحیت آنها برای نظام هزینه خواهد داشت. این عضو جامعه روحانیت مبارز همچنین خطرنشان کرد: البته باید مراقب بود که جمع کردن امضا و گرفتن تائیدیه موجب دریوزگی نشود و افراد شناخته شده و مطرح جامعه خود برای تائید کاندیداهای اصلح پیش قدم شوند.
* صبح نو
